Konstrukcje hybrydowe – połączenie drewna, stali i betonu w konstrukcjach budynków – nie stało się popularne z dnia na dzień w Finlandii. Beton jako główny materiał konstrukcyjny był standardem branżowym już od dawna, dzięki łatwości użytkowania, trwałości i dostępności. Drewno było używane głównie w małych domach jednorodzinnych. Od 2010 roku wprowadzono konstrukcje drewniane w budynkach użyteczności publicznej. Nie chwalono się tym, ponieważ wzbudzały podejrzenia co do bezpieczeństwa pożarowego, elastyczności i ogólnych metod budowy. Aspekt ekologiczny był jedynym, w którym drewno od początku zdobyło pełne dziesięć punktów. Początki były powolne; pierwsze domy mieszkalne z płytami CLT powstały około 2013 roku. Gminy zatwierdziły konstrukcje drewniane jeszcze później – pierwsze fińskie przedszkole z CLT powstało dopiero w 2018 roku.
Brak know-how zapoczątkował innowacje
Nawet jeśli drewno było przyjaznym dla środowiska materiałem, wymagało połączenia z innymi materiałami w celu zwiększenia wysokości budynku i uzyskania większych rozpiętości. Kolejnym naturalnym krokiem była konstrukcja hybrydowa, ale sam jej początek był pełen znaków zapytania. Branża budowlana nie miała znormalizowanych metod, ani elementów połączeń dla konstrukcji hybrydowych. Niepewność znacznie spowolniła realizację projektów i zwiększyła niechęć do stosowania tej metody.
Gdy aspekty ekologiczne nabrały większego znaczenia i zaczęto stawiać coraz surowsze wymagania dla nowych budynków, przemysł znalazł się między młotem a kowadłem – należało znaleźć sposób na standaryzację konstrukcji hybrydowych i uczynienie z niej nowego trendu w sektorze budowlanym. Dzięki prekursorom branży – wśród nich Peikko – szybko pojawiły się nowe innowacje, które ułatwiły i przyspieszyły rozwój konstrukcji hybrydowych.
Dużo wiedzy zdobyto poprzez działanie. Wraz z rozpoczęciem nowych hybrydowych projektów budowlanych niezwykle ważne było ich zmierzenie, udokumentowanie i monitorowanie. Stopniowo znormalizowano warunki pracy, a konstrukcja hybrydowa stała się akceptowaną i dobrze znaną technologią konstrukcyjną.
Wyzwania i możliwości
Konstrukcje hybrydowe najlepiej pasują do projektów, które narzucają konieczność zmniejszenia emisji CO2 oraz posiadają wymagania architektonicznie, których samo drewno nie jest w stanie spełnić. Budynki o elastycznej, otwartej przestrzeni i dużych rozpiętościach, takie jak szkoły lub przedszkola, korzystają z rozwiązań hybrydowych. Jednocześnie, w przypadku wysokich budynków należy pamiętać o limitach dotyczących wysokości, ze względu na wymogi bezpieczeństwa pożarowego. Co więcej, konieczność kontroli wilgotności w szkielecie hybrydowym wciąż budzi pytania i wymaga standaryzacji najlepszych rozwiązań.
W budownictwie drewnianym architekci tradycyjnie stają przed wyzwaniem ograniczonych przestrzeni; w hybrydowych projektach budowlanych mogą tworzyć przestrzenie z myślą o potrzebach klienta, a nie ograniczeniach konstrukcyjnych. Z drugiej strony projektanci konstrukcji chętnie korzystają ze standardowych rozwiązań, które przyspieszają ich codzienną pracę. Konstruktorzy lubią znane rozwiązania, łatwe w montażu.
Kiedy wszystkie strony zaangażowane w projekt budowlany od samego początku wiedzą, jaki rodzaj konstrukcji szkieletowej zostanie zastosowany, znacznie przyspiesza to sam projekt.
W przyszłości budownictwo hybrydowe w krajach skandynawskich zyska na znaczeniu, zwłaszcza jeżeli chodzi o budynki edukacyjne i biurowe. Nie tylko dlatego, że konstrukcje hybrydowe są bardzo dobrym rozwiązaniem dla różnych projektów, ale także są odpowiedzią na wyzwania w kwestiach klimatycznych, którymi musimy się zająć w przyszłości. Standardowe produkty i rozwiązania zwiększają pewność, że nawet ambitne projekty staną się rzeczywistością.
Janne Manninen, partner w Wood Expert Oy w Finlandii, jest doświadczonym ekspertem w fińskim przemyśle drzewnym. Podczas swojej kariery w Stora Enso Oyj był jedną z sił napędowych do ponownego wprowadzenia drewna do skandynawskiego sektora budowlanego. Janne brał udział w kilku znanych projektach budownictwa drewnianego i hybrydowego w Finlandii, takich jak Wood City zbudowane przez SRV. Dzięki hybrydowej konstrukcji szkieletowej i DELTABEAM® firmy Peikko, całkowita wysokość budynku została zmniejszona o ponad jeden metr, a liczba kolumn wewnątrz budynku została znacznie zredukowana, aby zwiększyć przestrzeń.
